Theo quy định Di chúc có thể được lập bằng văn bản, nếu không lập được di chúc văn bản thì có thể di chúc miệng. Di chúc miệng chỉ được coi là hợp pháp nếu thỏa mãn những điều kiện nhất định.
Như vậy, di chúc miệng là
hình thức di chúc được pháp luật cho phép và có giá trị pháp lý trước pháp luật. Tuy nhiên di chúc miệng cần thỏa mãn những điều kiện nhất định để được coi là hợp pháp.
* Thứ nhất
Theo khoản 1 Điều 651 Bộ Luật dân sự 2005 quy định: Khi tính mạng của một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên khách quan khác mà không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
Như vậy, chỉ trong trường hợp thực sự cấp thiết không thể lập được di chúc bằng văn bản thì mới được lập di chúc miệng.
* Thứ hai
Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ vào di chúc.
Vậy di chúc miệng cần ít nhất hai người làm chứng, với điều kiện là người làm chứng không thuộc một trong những người quy định tại Điều 654 BLDS gồm những đối tượng sau:
1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc;
2. Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc;
3. Người chưa đủ mười tám tuổi, người không có năng lực hành vi dân sự.
* Thứ ba
Trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền.
Ngoài ra, di chúc miệng cũng cần đảm bảo các quy định chung theo khoản 1 điều 630 Bộ luật dân sự 2015 về di chúc hợp pháp:
- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép;
- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.