Thủ tục cử người giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự

Thủ tục cử người giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự thường được chính quyền địa phương chỉ định khi những người không có người giám hộ đương nhiên phù hợp. Cụ thể, trình tự thực hiện thế nào mời độc giả tham khảo nội dung dưới đây.

Đầu tiên để cử người giám hộ cho một người được xem là mất năng lực hành vi dân sự thì phải yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố người đó mất năng lực hành vi dân sự:

Theo Khoản 1 Điều 22 Bộ luật dân sự 2015 quy định.

Khoản 1 Điều 22 Mất năng lực hành vi dân sự

1. Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.

Như vậy, điều kiện đầu tiên để yêu cầu Tòa án tuyên một người mất hành vi dân sự là người đó đang bị bệnh tâm thần hoặc mắc các bệnh khác tương tự mà không thể nhân thức được.

Về quyền yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự Điều 376 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định như sau:

Khoản 1 Điều 376. Quyền yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi

1. Người có quyền, lợi ích liên quan, cơ quan, tổ chức hữu quan có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định của Bộ luật dân sự.

Điều 377. Quy định xét đơn yêu cầu

Trong thời hạn chuẩn bị xét đơn yêu cầu, theo đề nghị của người yêu cầu, Tòa án có thể trưng cầu giám định sức khỏe, bệnh tật của người bị yêu cầu tuyên bố bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc giám định pháp y tâm thần đối với người bị yêu cầu tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi. Trong trường hợp này, khi nhận được kết luận giám định, Tòa án phải ra quyết định mở phiên họp để xét đơn yêu cầu.

Sau khi tiếp nhận đơn yêu cầu và hoàn thành các thủ tục xét đơn như giám định (nếu có) thì tòa sẽ tiến hành ra quyết định tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự.

Điều 378. Quyết định tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi

Trường hợp chấp nhận đơn yêu cầu thì Tòa án ra quyết định tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

Trong quyết định tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, Tòa án phải xác định người đại diện theo pháp luật của người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự và phạm vi đại diện.

Như vậy, sau khi Tòa án ra quyết định tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự, đồng thời tòa cũng chỉ định người giám hộ, xác định quyền và nghĩa vụ của người giám hộ . Việc Tòa chỉ định người giám hộ phải dựa trên quy định tại Điều 53 Bộ luật dân sự 2015 (quy định về người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự). Trường hợp không có người giám hộ đương nhiên thì phải thực hiện thủ tục cử người giám hộ theo quy định.

Điều 54. Cử, chỉ định người giám hộ

1. Trường hợp người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên theo quy định tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật này thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ có trách nhiệm cử người giám hộ.

Trường hợp có tranh chấp giữa những người giám hộ quy định tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật này về người giám hộ hoặc tranh chấp về việc cử người giám hộ thì Tòa án chỉ định người giám hộ.

Trường hợp cử, chỉ định người giám hộ cho người chưa thành niên từ đủ sáu tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của người này.

2. Việc cử người giám hộ phải được sự đồng ý của người được cử làm người giám hộ.

3. Việc cử người giám hộ phải được lập thành văn bản, trong đó ghi rõ lý do cử người giám hộ, quyền, nghĩa vụ cụ thể của người giám hộ, tình trạng tài sản của người được giám hộ.

4. Trừ trường hợp áp dụng quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này, người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi do Tòa án chỉ định trong số những người giám hộ quy định tại Điều 53 của Bộ luật này. Trường hợp không có người giám hộ theo quy định trên, Tòa án chỉ định người giám hộ hoặc đề nghị một pháp nhân thực hiện việc giám hộ.

Căn cứ nội dung của những quy định trên, có thể thấy để cử người giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự, thì trước hết phải có quyết định tuyên bố người đó mất năng lực hành vi dân sự. Đồng thời khi tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự phải có kết luận của cơ quan chuyên môn và các chứng cứ khác để chứng minh người đó bị bệnh tâm thần hoặc mắc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình. Nếu người được giám hộ già yếu, bệnh tật không thể đi giám định tại các cơ quan chuyên môn được; thì phải có các chứng cứ khác để chứng minh người đó bị bệnh tâm thần hoặc mắc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình.

Trên đây là nội dung tư vấn hướng dẫn các thủ tục để cử người giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự. Độc giả tham khảo nội dung nếu còn vướng mắc vui lòng liên hệ trực tiếp với Luật sư DHLaw qua Tổng đài: 0909854850 để nhận được hỗ trợ nhanh nhất.