Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn tới Công ty Luật DHLaw, với thắc mắc của bạn chúng tôi tư vấn như sau:
Thứ nhất, xác định những người được quyền thừa kế di sản là căn nhà mà mẹ bạn để lại.
Theo thông tin bạn cung cấp thì tài sản quyền sử dụng đất, là tài sản riêng của mẹ bạn và sẽ được thừa kế vì mẹ bạn không để lại di chúc nên tài sản của mẹ bạn sẽ được
phân chia thừa kế theo pháp luật.
Theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015, quy định về những người thừa kế như sau:
Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Như vậy, một phần di sản của mẹ bạn (bao gồm cả quyền sử dụng đất) sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất gồm: ông bà bạn (nếu còn sống), bố bạn (nếu còn sống), anh trai bạn và bạn. Những người nói trên được hưởng phần di sản bằng nhau. Nếu bố bạn và ông bà nội bạn không còn sống thì tài sản của mẹ bạn sẽ được chia thành hai phần là bạn và anh trai bạn.
Thứ hai, về việc anh trai bạn là một trong những
người thừa kế ở hàng thứ nhất nhưng đang biệt tích.
Do anh trai bạn mất tích nên không thể phân chia quyền thừa kế của mẹ bạn do không xác định được anh trai bạn còn sống hay đã chết. Trong trường hợp này, nếu anh trai mất tích ít nhất hai năm thì bạn có thể yêu cầu Tòa án tuyên anh trai mất tích.
Theo quy định tại Điều 68 Bộ luật Dân sự năm 2015, điều kiện tuyên bố mất tích như sau:
1. Khi một người biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án có thể tuyên bố người đó mất tích.
Thời hạn 02 năm được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó; nếu không xác định được ngày có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo tháng có tin tức cuối cùng; nếu không xác định được ngày, tháng có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo năm có tin tức cuối cùng.
Khi Tòa án tuyên bố mất tích thì Tòa án sẽ xác định người quản lý tài sản theo quy định tại Điều 69 Bộ luật dân sự năm 2015:
Điều 69. Quản lý tài sản của người bị tuyên bố mất tích
Người đang quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú quy định tại Điều 65 của Bộ luật này tiếp tục quản lý tài sản của người đó khi người đó bị Tòa án tuyên bố mất tích và có các quyền, nghĩa vụ quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Bộ luật này.
Trường hợp Tòa án giải quyết cho vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích ly hôn thì tài sản của người mất tích được giao cho con thành niên hoặc cha, mẹ của người mất tích quản lý; nếu không có những người này thì giao cho người thân thích của người mất tích quản lý; nếu không có người thân thích thì Tòa án chỉ định người khác quản lý tài sản.
Theo cách này, sau khi tòa án tuyên bố anh trai bạn mất tích thì sẽ chỉ định người quản lý đối với tài sản của anh trai bạn. Theo quy định tại Điều 66 Khoản 4 BLDS năm 2015, nếu anh trai trở về thì người quản lý tài sản có nghĩa vụ trả lại tài sản của anh trai bạn được thừa kế.
4. Giao lại tài sản cho người vắng mặt khi người này trở về và phải thông báo cho Tòa án biết; nếu có lỗi trong việc quản lý tài sản mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.
Trường hợp sau ba năm kể từ ngày tuyên bố mất tích mà anh trai bạn vẫn mất tích thì người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố anh bạn đã chết.
Về việc giải quyết tài sản kê khai của người tuyên bố đã chết chết căn cứ theo Điều 72 khoản 2 Bộ luật Dân sự năm 2015.
2. Quan hệ tài sản của người bị Tòa án tuyên bố là đã chết được giải quyết như đối với người đã chết; tài sản của người đó được giải quyết theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Như vậy, nếu tòa án tuyên bố anh bạn chết thì theo quy định của pháp luật dân sự, tài sản của anh trai bạn sẽ được phân chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của anh ấy.
