Trước khi tìm hiểu về cách tính 1 suất thừa kế theo pháp luật, hãy làm rõ khái niệm này trong quy định thừa kế theo pháp luật, để có được cái nhìn tổng thể về các yếu tố tác động đến 1 suất thừa kế như thế nào.

Có thể hiểu khái quát thì một suất thừa kế theo pháp luật bằng tổng giá trị di sản do người chết để lại chia cho số lượng người thừa kế hợp pháp trong một hàng thừa kế. Suy ra công thức như sau:

Một suất thừa kế theo pháp luật = Tổng giá trị di sản / Số lượng người thừa kế hợp pháp trong một hàng thừa kế

Từ khái niệm này chúng ta nhận thấy, để xác định một suất thừa kế thì cần xác định tổng giá trị tài sản (tổng giá trị di sản của người chết để lại) và Số lượng người thừa kế hợp pháp trong một hàng thừa kế. 

Dưới đây là chi tiết cách tính một suất thừa kế theo pháp luật thông qua việc xác định tổng giá tài sản và số lượng người thừa kế hợp pháp.

Căn cứ theo điều 649 Bộ luật Dân sự 2015 thì:

Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định. 

Như vậy, để xác định 1 một suất thừa kế theo pháp luật, trước tiên chúng ta phải biết được điều kiện thừa kế theo pháp luật là gì? và hàng thừa kế gồm những ai?  trình tự để chia thừa kế theo pháp luật như thế nào?

Để biết được khi nào áp dụng thừa kế theo pháp luật, tham khảo bài viết 6 trường chia thừa kế theo pháp luật theo quy định của pháp luật dân sự.

Đối với mỗi trường hợp áp dụng thừa kế theo pháp luật chúng ta sẽ xác định được hàng thừa kế, số lượng người thừa kế theo pháp luật và tổng di sản sẻ được chia trong trường hợp đó.

Theo đó, số lượng người thừa kế được xác định căn cứ quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015.

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Tổng giá trị di sản là tất cả di sản thừa kế của người chết để lại. Di sản này không bao gồm phần di sản đã chia thừa kế theo di chúc, di sản không còn tại thời điểm chia thừa kế cùng với phần di sản dùng để thanh toán nghĩa vụ tài sản và các chi phí khác liên quan đến thừa kế.

Ví dụ cụ thể về cách xác định một suất thừa kế như sau

Vợ chồng ông A bà B có 1 người con trai là C. Cha mẹ ông A đều đã mất hết. Ông A chết không để lại di chúc và có tổng giá trị di sản là 5 tỷ đồng. Ông A có 2 người anh em ruột là X,Y. 

Như vậy, hàng thừa kế của ông A  gồm hàng thừa kế thứ nhất (gồm bà B và con gái C). Hàng thừa kế thứ 2 (gồm X,Y là anh em ruột của ông)

Cách tính 1 suất thừa kế theo pháp luật của ông A sẽ rơi vào các trường hợp sau:

Thứ nhất: Bà B và con trai C đủ điều kiện nhận thừa kế và không từ chối nhận di sản thừa kế. Như vậy một suất thừa kế theo pháp luật lúc này sẽ được xác định theo công thức 

Một suất thừa kế theo pháp luật= Tổng giá trị di sản / Số lượng người thừa kế hợp pháp ở hàng thừa kế thứ nhất = 5 tỷ / 2 = 2 tỷ 500 triệu

Thứ hai: Bà B và con trai C từ chối nhận di sản hoặc bị truất quyền thừa kế di sản

Lúc này hàng thừa kế thứ nhất đã không còn ai. Những người thuộc hàng thừa kế thứ 2 sẽ là người thừa kế hợp pháp (theo Khoản 3 Điều 651 BLDS). Đồng thời 2 người anh em X,Y đều đồng ý nhận di sản và thỏa mãn các điều kiện để được nhận thừa kế. Lúc này công thức tính một suất thừa kế theo pháp luật sẽ là

Một suất thừa kế theo pháp luật = Tổng giá trị di sản / Số lượng người thừa kế hợp pháp ở hàng thừa kế thứ hai = 5 tỷ / 2 = 2 tỷ 500 triệu 

Trên đây là nội dung tư vấn nhằm xác định cách tính 1 suất thừa kế theo pháp luật. Hy vọng thông qua bài viết độc giả có thể biết được cách thực tính 1 suất thừa kế tương ứng với mỗi trường hợp áp dụng thừa kế theo pháp luật. Nếu còn vướng mắc, hay chưa rõ nội dung nào, vui lòng liên hệ với Luật sư DHLaw qua Hotline: 0909854850 để được hỗ trợ giải đáp cụ thể.